Antik Mısırlılar ve Kediler
Her birimiz Antik Mısırlılardan az çok haberdarız. Antik Mısırlılar; hiyeroglifleriyle, dev piramitleriyle, firavunlarıyla, tapınaklarıyla, Nil Nehriyle, mumyalama işlemleriyle, tıp alanındaki gelişmeleriyle, matematik hakkındaki bilgileriyle ve de kedileriyle ünlü bir medeniyettir.
Evet kediler, Antik Mısırlılar kedilere oldukça düşkünlerdi. Binlerce yıllık muhteşem kedi heykellerinden tutun eşsiz mücevher ve taşlardan yapılmış takılara ve tasmalara kadar Antik Mısır’dan kalan kedi temalı birçok tarihi eser bulunmakta. Peki neden Mısır halkı kedilere bu denli düşkündü, neden kediler kutsal sayılıyordu ve saplantı haline gelmişti?
Kedilere olan bu düşkünlüğün ve sevginin birçok sebebi olduğu görülüyor. Başlıca sebebi ise tarımla uğraşan Antik Mısırlıların kedilere olan ihtiyacı. Hasat dönemlerinde Mısır halkının en büyük ihtiyaç ve destekçileri kedilerdi. Ürünlerini çeşitli haşerat, yılan ve kemirgenlerden korumak isteyen Mısırlılar, kedilerden yardım alıyorlardı. Bu yüzden fare düşmanı olan kediler, Mısırlılar için büyük bir önem taşıyorlardı. Bunun yanı sıra kedileri tanrılarıyla bağdaştırılıyorlardı.
Anaç, koruyucu, sadık ve aynı zamanda saldırgan, hırçın ve bağımsız olan kediler, Mısırlılara göre tanrısal nitelikteydiler. Bu yüzden kediler, Mısırlılar için kutsal ve özel yaratıklardı. Mısır mitolojisinde Güneş Tanrısı Ra’nın kızı olan ve genellikle kedi veya aslan başlı olarak tasvir edilen ünlü Tanrıça Bastet, kedilerin koruyucusu olarak kabul ediliyordu.
Kedilere duyulan bu sevgi ve saygı oldukça büyüktü. Kediler, sahipleriyle ayrı tutulmuyor hatta aynı tabaktan yemek yiyorlardı. Antik Mısırlılar, kız çocuklarına kedilerinin isimlerini veriyorlardı. Tapınaklarda din adamları tarafından açılan kedi bakım evleri ve kedi mezarları bulunmaktaydı. Kedi öldürmenin cezası yanlışlıkla olsa bile ölümdü. Bir yazarın söylediğine göre, bir kedi öldüğünde sahipleri yas işareti olarak kaşlarını tıraş ediyorlardı.
Kedilere duyulan bu sevgi ve saygının bir de saplantı boyutu vardı. Araştırmalara göre bu takıntı ve hayranlık her zaman iyi bir yönde değildi. Mısırda, ölen insanlarla beraber mumyalanması için kedi çiftlikleri kuruluyordu. Kediler kurban edilmek için yetiştiriliyordu. Scientific Reports’ta yayımlanan bir araştırmada, mumyalanmış hayvanlar üzerinde X-ışını taraması yapıldı ve hayvanlardan birinin henüz 5 aylık yavru bir kedi olduğu, ayrıca kasten öldürüldüğü ortaya çıktı. Araştırma yazarlarından Richard Johnston : ‘’Genellikle bu amaç için yetiştiriliyorlardı.’’ şeklinde konuşmuştu.
Antik Mısırda yaşanan tüm bu uygulamalara baktığımızda, Mısırda kedilere duyulan sevgi ve saygıyla takıntının arasında çok ince bir çizgi olduğunu görüyoruz.
Bu yazı Elifnaz Özçoban tarafından kaleme alınmıştır.
Kaynakça
